Χ108
Λόγοι εις τας Κυριακάς του ενιαυτού Μαθητών της Θεολ. Σχολής Χάλκης. αρ. Λζ-με
ΧειρόγραφοΣτους ανακαινισμένους από τον Πατριάρχη Γερμανό Δ ΄ χώρους της μονής της Αγίας Τριάδος, ίδρυσε ο ίδιος Πατριάρχης την Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης (1844). Δεν είναι τυχαίο ότι περί τα μέσα του 19ου αι. ιδρύονται στην ανατολή οι πρώτες Ορθόδοξες Θεολογικές Σχολές : του Πανεπιστημίου Αθηνών (1837), της Χάλκης (1844) και του Τιμίου Σταυρού στα Ιεροσόλυμα (1855). Η Θεολογική Σχολή της Χάλκης ανήκει στη δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίο έχει ίδια γεωγραφική περιοχή και κατέχει το πρωτείο μεταξύ των άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών. Ιδρύθηκε, λοιπόν, για την εξυπηρέτηση των άμεσων αναγκών της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως και γενικότερα της Ορθοδοξίας. Κύρια και άμεσα αίτια για την ίδρυσή της είναι : η γενικότερη αναγέννηση των γραμμάτων. η ανάγκη εκκλησιαστικής και θεολογικής κατάρτισης του ορθόδοξου κλήρου. η τακτική και συστηματική καλλιέργεια της θεολογικής επιστήμης. η αντιμετώπιση (σε ένα ανώτερο ιδεολογικό επίπεδο και μέσω επιστημονικών μέσων) των προερχόμενων από τη δύση επιδράσεων των διάφορων μορφών του υλισμού και των αντιχριστιανικών φιλοσοφικών συστημάτων από δυτικές προσηλυτιστικές ιεραποστολές, και από την εμφάνιση στην Ελλάδα του καϊρείου θεοσεβισμού, ο οποίος είναι εντελώς αντίθετος με την ορθόδοξη πίστη (λόγοι απολογητικής και ποιμαντικής φύσεως). Από το 1844 έως το 1919, η Σχολή είχε επτά τάξεις, τέσσερις γυμνασιακές (λυκειακές) και τρεις θεολογικές. με ορισμένες εξαιρέσεις είχε και οκτώ τάξεις. Μία περίοδος αρκετά εκτενής, η οποία καλύπτει περίπου οκτώ δεκαετίες (1844-1919), και μία από τις λαμπρότερες εποχές της ιστορίας της Σχολής από κάθε πλευρά. Αυτό οφείλεται αρχικά στην ιδιαίτερη θέση την οποία κατέχει το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Σπουδαίοι Πατριάρχες, η ιεραρχία του Θρόνου, αλλά και σημαίνοντες λαϊκοί και πρόκριτοι μεριμνούσαν και φρόντιζαν για την αρτιότερη λειτουργία και εμφάνιση της Σχολής, όσο αυτό ήταν δυνατό : πρόσωπα άξια λόγου, με τον πρώτο Σχολάρχη, τον Μητροπολίτη Σταυρουπόλεως Κωνσταντίνο Τυπάλδο (1844-1864), ο οποίος διεύθυνε τη Σχολή. οι άριστοι απόφοιτοι λάμβαναν υποτροφίες και συνέχιζαν τις σπουδές στην ειδικότητά τους στις ορθόδοξες θεολογικές Ακαδημίες της Ρωσίας η και στα πανεπιστήμια της δύσης, και στη συνέχεια διορίζονταν καθηγητές στη Σχολή. οι αρχιερείς, οι οποίοι κλήθηκαν από την έδρα που κατείχαν, αποτέλεσαν σε μεγάλο βαθμό την αριστοκρατία της ιεραρχίας του Θρόνου. το 1971, στα χρόνια του ίδιου Πατριάρχη Αθηναγόρα, με απόφαση των τουρκικών αρχών έκλεισε τις πόρτες του το θεολογικό τμήμα της Σχολής. με αυτό τον τρόπο αρχίζει μία άλλη περίοδος, άγνωστης, μέχρι στιγμής, διάρκειας.
Κεφαλληνία